کانادا درای، نوشیدنی نوستالژیک ایرانی‌ها

کانادا درای، نوشیدنی نوستالژیک ایرانی‌ها 
 
 کانادا درای نام نوشابه‌ای است که در سال 1890 توسط جان مک لاولین تولید شد. او شیمیدان و داروشناس بود و توانست به وسیله سودا و طعم‌های طبیعی میوه‌جات این نوشابه را تولید کند.

سال 1919 مک لاولین بازاریابی این محصول برای آمریکا را شروع‌ کرد و این نوشیدنی را به بازار نیویورک فرستاد. محبوبیت آن به حدی رسید که او بلافاصله پس از آن کارخانه‌ای در منهتن تاسیس کرد. پس از مرگ مک لی نخستین  کارخانه مدت کوتاهی توسط اعضای خانواده او و سام پی‌دی اداره شد. در دهه 30 میلادی، این نوشیدنی بازار خود را وسعت بخشید و در دهه 50 تعداد محصولاتش را زیادتر کرد.

 
شعب مختلف تولید در سراسر دنیا
 
 کانادا درای ابتدا توسط نوشیدنی زنجبیلی‌اش معروف شد. واژه درای که در نام این برند وجود دارد، تاکید بر گس بودن و غیر‌شیرین بودن آن دارد. با توجه به اینکه نخستین محصول این نوشیدنی با طعم زنجبیل طعم گسی داشت، این نام برای محصولات بعدی نیز باقی ماند. با اینکه کارخانه اصلی نوشیدنی در کاناداست، اکنون دارای شعبی در کشورهای مختلفی چون آمریکا، مکزیک، کلمبیا، خاورمیانه، اروپا و ژاپن است.
 
محصولاتی با طعم ترکیبی جدید
 
 کانادا درای علاوه بر نوشیدنی‌های متداول پرتغالی و... دارای محصولات متعددی و نوشابه‌های ترکیبی زیادی همچون نوشیدنی انار و آلبالو، نوشیدنی مختلط شامل شاتوت، تمشک و توت‌سیاه، نوشیدنی مخلوط قره‌قروت و لیمو، نوشیدنی هلو و انبه، نوشابه توت فرنگی، و چای سبز و... است.
 
 کانادا‌ درای در ایران
 
 نوشابه نوستالژیك كانادادرای را شركت خوشگوار روانه بازار كرده است. این شركت پیش از انقلاب، محصولاتش را تحت نظر شركت كوكاكولا تولید می‌كرد كه این ارتباط پس از انقلاب نیز حفظ شد. شركت خوشگوار مشهد عصاره كوكاكولا را به‌طور مستقیم وارد كشور می‌كرد اما در سال1363 و ممنوعیت ورود كوكاكولا از فرمول ایرانی نوشابه بهره‌مند شد. 

خوشگوار با به دست آوردن امتیاز تولید كوكاكولا به سرعت محصول خود را پیش از شركت نوشاب وارد بازار كرد. با تولید كوكاكولا در مشهد بطری‌های این شركت به مناطق دیگر ایران رسید و نوشابه تولیدی شركت خوشگوار با آرم كوكاكولا، نوشابه مشهد نام گرفت. کانادادرای در گذشته به نوشابه "زرد" مشهور بود و کوکاکولا به " مشکی "،اما نکته جالب اینکه شرکت مشهدی برند کانادا درای را با طعم کوکاکولا وارد بازار کرده است.
 
نوشیدنی‌های برای بازارهای هدف مختلف
 
 این برند محصولات خاص خود را برای بازارهایی خاص نیز عرضه کرده است. برای مثال در خاورمیانه، کولا و دنا را برای سوریه، نوشابه زرد را برای ایران و نوشابه کِرِمی یا خامه‌ای را برای دیگر کشورهای خاورمیانه تولید کرده است.

 همچنین برای کشورهای آمریکای لاتین بر حسب ذائقه‌شان نوشیدنی‌هایی مانند گریپ فروت صورتی برای کشور پرو و نوشیدنی لیمویی برای شیلی عرضه کرده است. این برند همچنین نوشیدنی‌ای در بازه کریسمس برای مردم کانادا با طعم قره‌قروت به بازار فرستاد که اکنون در آمریکا نیز موجود است. 
 
 
وضعیت کارخانه‌های نوشابه‌‌سازی قبل و پس از انقلاب
 
نخستین کارخانه نوشابه در ایران توسط "میرزا تونی" در تهران راه اندازی شد. پس از مدتی ورشکسته شد و کارخانه اش را فردی به نام "ساهاکیان" که بعدن سلطان نوشابه سازی ایران لقب گرفت،خرید.

پس از چندی در ساری، همدان، ارومیه و تبریز نیز کارخانه هایی به راه افتاد. نوشابه‌های تولیدی،"کوکاکولا" ،"کانادا درای" و "فانتا" بود. پس از ساهاکیان،"حبیب ثابت پاسال" موسس "تلویزیون ایران" و صاحب امتیاز "پپسی کولا"، و "یزدی" صاحب کارخانه خوشگوار در استان خراسان به این صنعت روی آوردند.

 در آستانه انقلاب در ایران 28 کارخانه نوشابه‌سازی دایر بود که فعالیت اغلب آنها به غیر از کارخانه خوشگوار، متوقف شد. شرکت شمس که تولید کننده نوشابه های الکلی بود نیز ورشکسته اعلام شد.پس از آن صاحب خوشگوار مشهد آن را از اداره ورشکستگی به قیمت 500 میلیون خرید.

یک بنیاد تعاونی فعال در کشور این کارخانه را به قیمت 700 میلیون از صاحب خوشگوار خرید که با آن ماالشعیر بسازد. اما در 1370 آن را به شرکت ملیکا [نخستین توزیع کننده کوکاکولا پس از انقلاب] فروخت.کارخانه خوشگوار مشهد از سال 1336 کوکاکولا و فانتا را در استان خراسان تولید می کرد، اما با ممنوع شدن واردات عصاره اصلی نوشابه به کشور در سال 36 این کارخانه از فرمول "دکتر سرمد" برای تولید و ساخت نوشابه استفاده کرد.